"Nýtt normal"

Hagfræðingar keppast víða um heim við að spá um hvað tekur við eftir að skuldakreppunni lýkur. Eitt hugtak hefur skotið upp kollinum og er það "new normal" eins og það hefur verið kallað. Hér eiga menn við að hlutirnir verði ekki eins og þeir hafi verið og spá sumir því að hagvöxtur verði viðvarandi minni en áður.

Svo eru aðrir sem horfa á hamslausa seðlaprentun sem ávísun á verðbólgu.

Dollarinn er sagður verða áfram á fallandi fæti og þá er líklegt svar þeirra sem ráða yfir Jeni og Evru að veikja sína gjaldmiðla til mótvægis. Slík keðjuverkun myndi kalla á verulega verðbólgu og hratt hækkandi vexti. Libor sem nú er 0,28% á USD gæti þá farið yfir 10% líkt og gerst hefur í sögunni. New normal þar fyrir marga.

Svo er það hlutverk ríkisins. Þrátt fyrir sívaxandi útþenslu ríkisumsvifa má skilja á mörgum að ríkið hafi ekki sinnt almannaþjónustu. Samt er það svo að á Íslandi hefur velferðarþjónusta vaxið um 79% á tíu árum þegar tekið er tillit til verðlagsbreytinga. Í dag á ríkið nær allar fjármálastofnanir á Íslandi og stóran skerf í öðrum löndum. Ríkið er á fullu að "skapa störf" víða um heim í mótvægisaðgerðum og eru þær nær undantekningalaust fjármagnaðar með lánum. Stærra ríki og veikari atvinnuvegir geta því orðið afsprengi skuldakreppunnar og verið hluti af nýju normi.

Eitt er víst að þegar miklar hremmingar verða getur það leitt til ófyrirséðrar stöðu. Nýtt norm er ekkert nýtt í sjálfu sér enda er óðaverðbólga og ríkisvæðing þekkt úr sögu 20. aldar. Það er bara nýtt fyrir nýja kynslóð.

Athugasemdir

[Björn Birgisson, 11.10.2009 kl. 19:53]

Nýtt normal verður bara gamalt vín á nýjum belgjum.

[Guðbjörn Guðbjörnsson, 12.10.2009 kl. 00:02]

Ég held að áhrif þessarar heimskreppu sé stórlega ofmetin þegar til lengri tíma lætur. Þetta er sama staglið og maður heyrði um hryðjuverkin 11. september.

Á næsta eða í síðasta lagi þarnæsta ári verður þetta orðið "business as usual" með þeirri breytingu þó að áherslan verður á "industrial capitalism" í stað einhvers gervi "financial capitalism", sem aldrei var innistæða fyrir og ég trúið aldrei á. Aldrei aftur einhver "gervifjámálapródúkt", sem einhverjir fjármálaverkfræðingar hanna.

Ég vona að síðan að okkar ríkisstjórn átti sig á því að ef við ætlum að komast úr kreppunni einhvertíma, þarf að framleiða sig og flytja sig út úr henni "a la industrial capitalism". Það verður gert með því að nýta orkuna okkar til alvöruiðnaðar og framleiðslu á einhverju "konkret".

[Gunnar Kristinn Þórðarson (IP-tala skráð) 12.10.2009 kl. 09:26]

Það er talað um að Bandaríkin hyggist grynnka á skuldum sínum með að hækka verðbólgu í 5-7% um langt árabil.  Þannig hrifsa þeir eigur Kínverja og Japana til sín og lækka skuldastöðu sína.  Hins vegar verður það mjög erfitt fyrir þá að halda verðbólgunni stöðugri, og veruleg hætta á að þeir missa tökin á henni eins og Eyþór bendir hér á.

New Normal gæti verið fólgið í það sem hefur verið kallað State Capitalism sem er áþekkt því sem á sér stað í Kína og Rússlandi.  Ríkisrekstur hagkerfisins er orðið að venju, og er aðalviðskiptaborg heimsins ekki lengur New york heldur Washington.  Með hruni dollars er hætta á alkuli í alþjóðaviðskiptum því þá fara Bandaríkjamenn að versla við sig sjálfa.  Evrusvæðið mun ekki nema í skamma stund geta haldið niðri gjaldmiðli sínum og sama á við yen og yuan.  Þetta gæti kallað á endalok hnattvæðingar og alkuls í alþjóðaviðskiptum.

Heimild: Globalization in retreat; Robert C. Altman, Foreign Affairs